Alicja Barwicka
Tak już
jesteśmy skonstruowani, że tlen wykorzystywany w procesach metabolicznych może
także szkodzić. W wyniku procesów przemiany materii w tkankach powstają, a nieraz
także gromadzą się w nadmiarze reaktywne postaci tlenu zwane wolnymi rodnikami
tlenowymi. Są to cząsteczki zdolne do
samodzielnej egzystencji, posiadające co najmniej jeden atom tlenu i jeden
lub więcej wolnych elektronów. Powoduje to niezwykłą łatwość wchodzenia w
reakcje chemiczne ze składnikami komórek. Zaburza to pracę ich struktur, a w
konsekwencji przyspiesza rozwój procesów patologicznych. W warunkach
prawidłowych istnieje równowaga pomiędzy powstawaniem wolnych rodników, a ich
usuwaniem z tkanek. Za procesy usuwania (wymiatania) odpowiada cały system mechanizmów
obronnych. Jednakże w przypadku spadku aktywności tego systemu, równowaga się zaburza,
dochodzi do przyspieszenia patologicznych procesów utleniania, a organizm musi
funkcjonować w warunkach stresu oksydacyjnego. Praca systemu
obronnego bazującego na enzymach antyoksydacyjnych polega na niedopuszczeniu do
powstawania wolnych rodników tlenowych, ich wymiataniu oraz na usuwaniu
negatywnych skutków reakcji utleniających w komórkach i odtwarzaniu ich
prawidłowych struktur. Poza
fizjologicznymi mechanizmami starzenia się istnieje wiele czynników
zewnętrznych mających wpływ na nadmierne gromadzenie się w tkankach wolnych
rodników tlenowych. Należą tu w szczególności: choroby przewlekłe zaburzające
system immunologiczny, stosowanie nieprawidłowej diety, palenie tytoniu, czy nadużywanie
alkoholu. W takich sytuacjach szczególnie potrzebujemy efektywnej pracy
antyoksydacyjnego systemu obronnego. I tu przychodzą nam z pomocą owoce! Mamy owocowy sezon, a w sklepach i na straganach
wszytko czego dusza zapragnie. Można wybierać spośród tych sezonowych, na które
czekaliśmy od zeszłego lata, ale i tych dostępnych (głównie z importu) przez
okrągły rok. Możemy też próbować takich, których smaku jeszcze nie poznaliśmy,
bo ich dostępność do niedawna była w kraju znikoma, chociaż dziś znajdziemy je
w większości sklepów. Doceniając walory smakowe nie zawsze zdajemy sobie sprawę
z roli owoców w funkcjonowaniu całego organizmu. Chociaż od zawsze postrzegano
ich dobroczynne znaczenie dla „zdrowia i urody”, to nadal nie jest do końca
poznane znaczenie niektórych „owocowych” witamin i mikroelementów. Wiadomo, że
owoce dostarczają wielu koenzymów niezbędnych dla reakcji chemicznych na
poziomie komórkowym. ale dopiero niedawno ustalono, że te substancje mają
działanie antyoksydacyjne i są świetnymi wymiataczami wolnych rodników
tlenowych. Niektóre z nich już dobrze znamy, inne ciągle czekają na odkrycie,
ale wiadomo z całą pewnością, że różne rodzaje antyoksydantów (w tym witaminy) znajdują
się w różnych rodzajach owoców odmiennych kolorystycznie. I to jest powód, by
codziennie zjeść sałatkę owocową utrzymaną w kilku kolorach.
