Alicja Barwicka
Wszystkie elektroniczne urządzenia
są nam niezbędne i znajdują się dzisiaj w prawie każdym domu. Pamiętajmy, że
wymyślił je człowiek dla poprawy swojego bytu, a od prototypów do aktualnie
użytkowanych – wiele się zmieniło w zakresie wpływu na ludzki organizm. Z
drugiej strony niejednemu współczesnemu mieszkańcowi Europy środkowej nie
wystarcza już maksymalne wysuszenie domowego powietrza korzystaniem z
centralnego ogrzewania, ale dodatkowo nawet w przysłowiowym M-3 montowane są
urządzenia klimatyzacyjne zastępujące niestety częste wietrzenie. Nie ma
przecież zakazu wietrzenia pomieszczeń, czy obowiązku włączania klimatyzacji.
Kiedy jednak wielogodzinna praca przy monitorze ekranowym daje się naszym oczom
we znaki powodując ich pieczenie, świąd i uczucie zmęczenia, to znak, że
uszkodzeniu ulega specyficzna warstwa ochronna gałki ocznej zwana filmem
łzowym. To trzywarstwowa ochronna struktura powlekająca gałkę oczną i
rozprowadzana po jej powierzchni dzięki stałemu bezwiednemu mruganiu. Warstwa
tłuszczowa stanowiąca zewnętrzną część utrudnia proces parowania, zapewnia
stabilność filmu, oraz gwarantuje zachowanie właściwości poślizgowych rogówki
podczas ruchu powiek. Warstwa wodna to najważniejszy komponent filmu. Nawilża
nabłonek rogówki, dostarcza do niego tlen, spłukuje zanieczyszczenia, a dzięki
własnościom antybakteryjnym niektórych białek, np. lizozymu stanowi barierę dla
mikroorganizmów. Warstwa lipidowa ma charakter śluzowy. Ściśle przylegając do
gałki ocznej utrzymuje we właściwym położeniu film łzowy (przeciw siłom
grawitacji) nie dopuszczając do odsłonięcia rogówki. Zaburzenia w zakresie
filmu łzowego wymagają wielopłaszczyznowej reakcji, by nie doprowadzić do uszkodzeń
przedniej powierzchni gałki ocznej. Niezbędna jest przede wszystkim pełna
korekcja wady wzroku, świadome mruganie w trakcie korzystania z ekranowych
urządzeń elektronicznych, przestrzeganie zasad ergonomii podczas pracy z
komputerem, zadbanie o prawidłową rozdzielczość wyświetlanego na monitorze obrazu,
praca z przerwami (w czasie dnia roboczego co najmniej 2 dłuższe około 15
minutowe i co 20 minut przerwa 20 sekundowa), dla zapewnienia odpoczynku oczom.
Zależnie od stopnia nasilenia objawów konieczne jest przestrzeganie zasad
higieny brzegów powiek zapobiegającej dysfunkcji przewodów odprowadzających wydzielinę
z powiekowych gruczołów oraz stosowanie preparatów nawilżających przednią
powierzchnię gałki ocznej. Stosowanie tego rodzaju środków służy zabezpieczeniu
utrzymania właściwego składu filmu łzowego, głównie przez umożliwienie dotarcia
do przedniej powierzchni gałki ocznej (w szczególności do rogówki) tłuszczowej
wydzieliny zlokalizowanych w powiekach gruczołów, odtworzenie odparowanej
części warstwy wodnej filmu łzowego oraz usunięcie z zewnętrznych powierzchni
oka wszelkich znajdujących się w powietrzu i w wodzie deszczowej zanieczyszczeń
mogących dodatkowo wywoływać reakcję alergiczną.
