Alicja Barwicka
Bywają
sytuacje, w których niezbędne jest badanie okulistyczne. Przyczyną mogą być
zaburzenia widzenia, dolegliwości bólowe ze strony oczu, badanie w zakresie
medycyny pracy na które skieruje nas pracodawca w związku z obecnością w
miejscu pracy niektórych zagrożeń dla narządu wzroku, może to być w końcu
konsultacja okulistyczna wynikająca z obecności innych problemów zdrowotnych i
chorób jak np. cukrzyca, czy diagnostyka bólów głowy. Badanie okulistyczne nie
wiąże się z bólem, co może być bardzo ważne dla części z nas. Pierwszą częścią
badania jest zebranie wywiadu. Dobrze jest przed wizytą zastanowić się nad
nurtującym nas problemem i jeśli jest to możliwe określić „po swojemu”
dolegliwości w zakresie rodzaju, czasu trwania, stosowanego dotychczas leczenia
(nazwy leków, pobyty w szpitalu, operacje itd.). Nie wolno też zapomnieć o
innych, przebytych, lub aktualnie leczonych schorzeniach. Zwykle początkiem
badania przedmiotowego jest ocena ostrości wzroku do dalekiej i bliskiej
odległości z użyciem oprawki okularowej i próbnych szkieł korekcyjnych. Jeśli
korzystamy z korekcji optycznej na wizytę powinno się zabrać okulary, a jeśli
jesteśmy użytkownikami szkieł nagałkowych, to z pewnymi wyjątkami (np. twarde
soczewki lecznicze) trzeba będzie je do badania zdjąć. Dlatego własny
pojemniczek do przechowywania oraz płyn konserwujący powinno się mieć ze sobą.
Podstawowy zakres badania aparatu ochronnego gałek ocznych a więc cech
oczodołu, szpar powiekowych, symetrii, ustawienia i ruchomości gałek ocznych
przeprowadzany jest bez użycia dodatkowej aparatury. To samo dotyczy oceny
niektórych funkcji narządu wzroku jak podstawowe badanie zakresu pola widzenia,
poczucia kontrastu, odruchów źrenicznych, widzenia barw, czy stereoskopii. Dla standardowej oceny przedniego odcinka
gałki ocznej (spojówek rogówki, komory przedniej, soczewki) oraz komory ciała
szklistego i dna oka niezbędne jest użycie lampy szczelinowej wraz z
dodatkowymi elementami w postaci np. odpowiednich soczewek do oceny tzw. kąta
przesącza czy dna oka. Przy pomocy lampy szczelinowej dokonuje się również
pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego, chociaż w wielu gabinetach pomiar może być
wykonywany także innego rodzaju aparaturą. U osób leżących lub z zaburzeniami
lokomocji zarówno odcinek przedni jak i dno oka można dokładnie ocenić
korzystając z oftalmoskopu. Rutynowe badanie okulistyczne jest krótkie i nie
wymaga podawania do oczu żadnych leków. Może jednak zaistnieć potrzeba oceny
dalszych odcinków (głównie soczewki, komory ciała szklistego i dna oczu) po
podaniu do oczu leku rozszerzającego źrenicę. Takie badanie jest dłuższe, a po
jego przeprowadzeniu nie można prowadzić samochodu czy motocykla. Z tej
przyczyny jeśli takie będzie konieczne, zostaniemy prawdopodobnie umówieni na odrębną
wizytę. Podstawowe badanie okulistyczne może się ponadto zakończyć wydaniem
skierowania na dalsze okulistyczne badania diagnostyczne. Należy pamiętać, że
takie skierowania wydawane są w konkretnych i klinicznie uzasadnionych
sytuacjach. Nie wolno więc we własnym najlepiej pojętym interesie ich
lekceważyć, bo wynik takich dodatkowych procedur diagnostycznych może mieć
istotny wpływ na dalsze losy naszych oczu.
