Alicja
Barwicka
Polski misjonarz podróżnik i przyrodnik Michał Boym pisał w 1656 roku w
Rerum Sinensium Compendiosa Descriptio
o herbacie: „Krzew, z którego liści przygotowany jest słynny w całych
Chinach napój, nazywany jest Cia. Zbierają liście na wzgórzach, suszą je na
małym ogniu na żelaznych siatkach i zalewają wrzącą wodą, przez co jest zielony
lub żółty. Zwykle rozkoszują się pijąc go w stanie gorzkim. Dodając do niego
słodyczy, często częstują nim gości. Japończycy mieszają proszek z liści z wodą
i piją. Jednostka wagi najlepszej herbaty kosztuje często bardzo drogo.
Orzeźwia przy upałach, zapobiega tworzeniu się kamieni i senności.” Dzisiaj o herbacie wiemy więcej. Herbata
czarna to wynik poddania liści i pąków procesom więdnięcia, skręcania, fermentacji i suszenia. Do
zaparzania potrzebujemy wrzątku. Herbata zielona powstaje z liści
niepoddanych fermentacji, natychmiast po zerwaniu przeprowadzany jest proces
suszenia. Dzięki temu przechowuje ona więcej cennych składników od czarnej, ale
też do jej zaparzenia trzeba się bardziej przyłożyć. Temperatura wody jakiej potrzebujemy
powinna wynosić 60° - 90° stopni
Celsjusza. Nie każdy dysponuje odpowiednim termometrem, ale wiemy, że w
temperaturze pokojowej wrząca woda po 3-4 minutach ma 90°, a po 12-14minutach
spada do 75°. Liście czerwonej herbaty zaraz po zbiorach poddawane są
krótkiemu procesowi fermentacji, który nie niszcząc liści barwi ich krawędzie
na czerwonawy kolor. Fermentacja ta sprawia, że napar z suszu czerwonej herbaty
ma ziemisto-korzenny smak i aromat. Ogromną popularnością cieszy się zwłaszcza
„zabójca tłuszczu” Pu-Erh, bez którego mało kto
potrafi sobie wyobrazić dietę odchudzającą, Aby zaparzony napar zachował
najlepsze wartości smakowe, swój unikalny aromat i właściwości lecznicze
herbatę należy zaparzać przez 3 minuty w temperaturze 90–100 °C. Parzenie Pu-Erh odbywać się może wielokrotnie, bo
herbata w każdym kolejnym parzeniu oddaje do naparu kolejną porcję
dobroczynnych substancji. Herbata biała powstaje z młodych pączków,
które jeszcze nie zdążyły się rozwinąć. Zebranie takich pączków możliwe jest jedynie
na wiosnę. Krzewy, z których powstać ma biała herbata, są czasami dodatkowo
chronione przed słońcem – ma to zapobiec wykształceniu się chlorofilu. Pączki następnie
więdną i są suszone. Tę wykwintną herbatę parzyć można trzykrotnie (zawsze
przez 5-7 min) w temperaturze 85 ° C, co gwarantuje zachowanie najlepszych
wartości smakowych. Proces produkcji herbaty żółtej jest zbliżony w
fazie początkowej do wytwarzania herbaty białej, ale dłużej trwa jej schnięcie,
co powoduje, że w smaku różni się w sposób istotny zarówno od białej jak i
zielonej herbaty. Kolor naparu jest zielonkawo-żółty. Kiedyś była serwowana
tylko na dworze cesarskim, ale i dzisiaj jest uznawana za najszlachetniejszy rodzaj
herbat. Żółtą herbatę podobnie jak białą można zaparzać wielokrotnie, wszystko
zależy od preferencji smakowych przygotowującego, jednak kolejne parzenia
powinny trwać dłużej niż pierwsze (zazwyczaj o1 -3 minuty). Temperatura powinna
wynosić ok. 80 °C. Herbata niebieska półfermentowana typu ulung
(czarny smok) nie jest rozdrabniana. Są to po prostu całe ususzone i zrolowane
liście. Parzy się je w temperaturze 90 °C przez 3-4 minuty. Jako że tę
herbatę można parzyć nawet do czterech razy, to trzeci i czwarty napar można
zostawić nawet na około 5-6 minut aby „wycisnąć” z nich cały aromat. Z uwagi na brak rozdrobnienia herbata
niebieska powinna być parzona w dużych dzbankach, aby liście mogły się
rozwinąć. Herbaty aromatyzowane powstają przez mieszanie dodatkowych
aromatów z liśćmi herbat: zielonej, czarnej, pu-erh, lub ulung. Czynność tę
wykonuje się tuż przed pakowaniem, czyli po dokonaniu się wszystkich procesów
związanych z produkcją herbaty. Najczęściej do herbat dodaje się płatki kwiatów
(róży, jaśminu) lub owocowych esencji zapachowych (pomarańczowych i
cytrynowych). Nie są to napary owocowe, czy ziołowe nazywane często myląco
herbatami. Najbardziej popularnym gatunkiem herbat aromatyzowanych jest Earl Grey. Z kolei znane są od
czasów panowania w Chinach dynastii Tang herbaty prasowane wytwarza się w formie twardych kulek,
wystawiając najpierw liście na działanie pary, następnie prasując je i na końcu
poddając suszeniu. W takiej właśnie formie herbata z Chin dotarła do Japonii, zapoczątkowując tam
znaną w całym świecie ceremonię.
Smacznego!
