Alicja
Barwicka
Komputery
polubiły medycynę i jest to uczucie wzajemne. W badaniach diagnostycznych w
okulistyce komputeryzacja dokonała prawdziwego przełomu. Aktualnie mamy w kraju
dostęp do takiej samej nowoczesnej aparatury, jaką wykorzystują najbardziej
uznane światowe ośrodki okulistyczne, a ponadto stosowanie tych procedur
(oczywiście w ściśle określonych przypadkach i zawsze ze wskazań lekarskich)
jest objęte refundacją przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Nowoczesne okulistyczne
badania diagnostyczne wykorzystują możliwości jakie daje np. energia laserowa,
ale bez odpowiedniego oprogramowania komputerowego, a przede wszystkim
dysponowania ogromną bazą danych porównawczych samo badanie niewiele by wniosło
do konkretnej sytuacji diagnozowanej osoby. Badania wykorzystujące energię
laserową umożliwiają obrazowanie struktur gałki ocznej z niespotykaną
dotychczas precyzją przez co można prześledzić wręcz poszczególne warstwy
tkanek. Pozwalają nie tylko jednorazowo ilościowo i jakościowo ocenić zmiany w
badanej strukturze, ale przede wszystkim umożliwiają porównanie uzyskanych
informacji w czasie, a więc są narzędziem obiektywnego monitorowania
przebiegu patologii. Pokazują efekty
prowadzonego leczenia, a w przypadku ich braku wskazują na konieczność
modyfikowania postępowania. Badania wykorzystujące tę technikę to przede
wszystkim:
- skaningowa tomografia laserowa (HRT II) – umożliwia ilościową i jakościową (w obrazie trójwymiarowym) analizę włókien nerwu wzrokowego,
- analizator włókien nerwowych (GDx VCC lub GDx Pro) – niezbędny do oceny grubości warstwy włókien nerwowych siatkówki.
Te
badania wykorzystuje się głównie do monitorowania zmian w nerwie wzrokowym w
szczególności niedokrwiennych, pourazowych, w cukrzycy, stwardnieniu rozsianym
(SM) oraz w jaskrze i dlatego są okresowo powtarzane. Pachymetria
– czyli badanie centralnej grubości rogówki umożliwia nie tylko precyzyjne
zlokalizowanie w jej warstwach zmian patologicznych powstałych w wyniku
schorzeń, czy następstw urazów, ale ma ponadto zasadniczy wpływ na ocenę
wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego, stąd jest jednym z podstawowych badań w
diagnostyce jaskry. Mikroskopia
konfokalna – to niezwykle dokładna metoda obrazowania poszczególnych warstw
rogówki pozwalająca na ocenę jej patologii. Ma zastosowanie nie tylko w
diagnostyce schorzeń np. zapalnych, ale i w monitorowaniu procesu gojenia po
zabiegach mikrochirurgicznych np. po warstwowych przeszczepach rogówki. Bardzo
przydatnym badaniem chociaż bliższym technologiom wykorzystującym zjawisko
odbicia fali jest Optyczna koherentna
tomografia (OCT). W tym przypadku falą skanującą (penetrującą) tkankę jest
fala elektromagnetyczna (świetlna). Badanie ma zastosowanie w ocenie zmian w
nerwie wzrokowym oraz w siatkówce, zwłaszcza w jej obszarze centralnym, co
stanowi o znaczeniu w diagnostyce i monitorowaniu zmian w przebiegu AMD
(zwyrodnienie plamki związane z wiekiem) i retinopatii cukrzycowej. W wielu
schorzeniach zapalnych, naczyniopochodnych oraz dystrofiach dotyczących obszaru
plamkowego i okolicy bieguna tylnego siatkówki OCT jest badaniem wręcz
nieocenionym. Nie można ponadto pominąć jego roli w ocenie wielu parametrów
dotyczących struktur przedniego odcinka gałki ocznej, takich jak głębokość
komory przedniej czy stopień otwarcia kata rogówkowo – tęczówkowego. Większość z nas nigdy nie będzie musiała z
takich badań skorzystać, ale jeśli taka
potrzeba by zaistniała, trzeba się cieszyć z możliwości, jakie niosą
współczesne, skomputeryzowane
technologie medyczne
