Alicja Barwicka
Żeby żyć musimy oddychać. Tak jesteśmy zbudowani. Do wszystkich życiowych funkcji potrzebujemy energii, musimy więc ją jakoś zdobyć. Najprościej rzecz ujmując zdobywamy ją podczas procesu utleniania substancji organicznych, przy czym do procesu utleniania oczywiście potrzebny jest tlen. Mamy go w powietrzu, chociaż nie przesadnie dużo. Nie możemy pobierać tylko niezbędnego nam tlenu, bo szybko mógłby się skończyć. Korzystamy więc z procesu wymiany gazów pomiędzy organizmem a jego środowiskiem, co w rezultacie zapewnia stały dopływ tlenu do tkanek i stałe usuwanie zbędnego nam dwutlenku węgla. Dwutlenek węgla jest za to niezbędny roślinom, by one z kolei w swoich procesach wymiany gazowej mogły wyprodukować tlen. Powietrze z otaczającego środowiska dostaje się do jamy nosowej i dalej do płuc. Tam zachodzi wymiana gazowa, czyli wchłanianie tlenu do krwi, wydalanie z niej powstałego w wyniku reakcji chemicznych dwutlenku węgla i ostatecznie usuwanie go z organizmu. Suche, pozbawione pary wodnej powietrze atmosferyczne zawiera w swoim składzie przede wszystkim: azot 78 % i tlen 21%. Wdychamy poza tym inne gazy (ok. 1 %), w tym dwutlenek węgla stanowiący 0,04%. Jednak skład powietrza wydychanego, to już odpowiednio: azot 78%, tlen 17%, dwutlenek węgla 4% oraz inne gazy stanowiące ok. 1 %. Powietrze, którym oddychamy zawiera również inne składniki, których rola w procesie oddychania naszych organizmów jest zdecydowanie negatywna. To pyły i zanieczyszczenia pochodzące z działalności człowieka (kominy fabryk, samochody, piece). W ten sposób powstaje szkodliwy dla organizmów żywych smog zawierający w swoim składzie w szczególności: dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek węgla, benzen oraz drobny pył składający się z drobin metali ciężkich takich jak ołów, arsen, nikiel czy kadm. Przy sprzyjających warunkach atmosferycznych (np. brak wiatru) zawiesina tych szkodliwych dla człowieka substancji w otaczającym go powietrzu utrzymuje się na tyle długo, że może uszkadzać nie tylko sam układ oddechowy, ale również krwionośny, co z kolei generuje możliwość powstania wielu innych schorzeń, w tym nowotworów. Ponieważ obecnie jesteśmy szeroko informowani odpowiednimi komunikatami o jakości powietrza, stosujmy się do przekazywanych zaleceń i unikajmy tego, co dla nas szkodliwe. Spacer w lesie da nam z pewnością więcej dobrego niż przemieszczanie się ulicami miasta w dniu, w którym króluje smog.
