poniedziałek, 20 stycznia 2025

CZAS DO PRZODU, CZAS DO TYŁU


Alicja Barwicka

Kiedy minie sylwestrowe szaleństwo i dociera do nas, że właśnie przybył nam kolejny rok życia, raczej się tym nie martwimy i rozpoczynamy planowanie realizacji noworocznych postanowień. Z większości z nich szybko rezygnujemy, ale niektóre wprowadzamy jednak w życie, starając się by nam nie umknęły. Mamy do ich realizacji niezbędne narzędzia, przy czym wszystkie (nawet pomysł jak zdobyć środki finansowe) są pochodnymi pracy mózgu. Przez lata mózg gromadził zdobywaną wiedzę, nasze własne, ale też zasłyszane i zaobserwowane cudze doświadczenia. Wypracował algorytmy postępowania w większości sytuacji w jakich możemy się znaleźć. Jednak z czasem mózg też zaczyna odczuwać procesy starzenia się organizmu. Zapisane w jego pamięci miliardy danych w części zostają utracone, a dotyczy to w szczególności pamięci świeżej. W tym powolnym procesie człowiek zaczyna z czasem demonstrować niektóre objawy zespołów otępiennych. Według definicji WHO otępienie jest grupą objawów, która charakteryzuje się zaburzeniami w zakresie: zdolności językowych, pamięci, uczenia się, rozumienia, logicznego myślenia, orientacji. Do rozwoju otępienia prowadzą choroby mózgu, których przebieg zaburza wyższe funkcje korowe. Szacuje się, że choroba dotyka do 7% społeczeństwa w wieku powyżej 60 lat, przy czym notuje się szybki wzrost liczby przypadków w skali świata. Według prognoz do 2040 roku na demencję zachoruje 81,1 milionów ludzi.  Niestety wiele osób dotkniętych problemem nie leczy się, a objawy otępienia uznawane są przez najbliższe środowisko chorego za naturalny proces starzenia.

Pierwsze objawy mogą być prawie niezauważalne, ale uwagę powinno się zwrócić w szczególności na z pozoru niegroźne symptomy w postaci kilkukrotnego powtarzania tej samej informacji w krótkim czasie czy problemów z zapamiętaniem niedawnych zdarzeń lub czynności. Charakterystycznym wczesnym symptomem demencji jest zaburzenie orientacji w czasie i w miejscu. Pojedyncze epizody mogą zdarzyć się każdemu, nie należy wpadać w panikę, gdyż nie świadczą o chorobie, a np. o zmęczeniu. Jednak jeśli zauważamy u bliskiej osoby ich regularne powtarzanie, mogą świadczyć o bardzo wczesnych symptomach demencji. Jeśli choroba się rozwinie i staną się zauważalne w szczególności: zaburzenia płynności mowy, przypadkowe wtrącanie słów niezwiązanych z kontekstem wypowiedzi, trudności w konstruowaniu złożonych zdań, gubienie wątku, stopniowo zmniejszający się zasób słów, chaotyczność wypowiedzi, brak umiejętności wyciągania wniosków, trudności w planowaniu, problem z kontrolowaniem emocji,  zapominanie wydarzeń i własnych wypowiedzi, utrata poczucia orientacji w czasie, czy problemy ze zrozumieniem tematu rozmowy należy stosować dostępne metody terapii spowalniającej proces chorobowy. W warunkach domowych w ramach „ćwiczenia funkcji mózgowych” dobrze jest aktywizować chorego do spełniania prostych czynności w zakresie samoobsługi, zachęcać do rozwiązywania krzyżówek i rebusów, a nawet korzystać z pomocy dydaktycznych dla dzieci w wieku przedszkolnym (układanki, wyklejanki, rysowanie ze szczególnym uwzględnieniem wypełnienia kolorem konturów).

 

 

 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz